Diş Desteği

HBP’leri destekleyecek olan dişlerin değerlendirilmesi yapılırken, streslere direnç gösterebilecek özellikte olmaları, kuvvetlerin kontrolü açısından önemlidir. Bir dişin protez desteği
olarak potansiyelinin belirlenmesinde aşağıdaki kriterler dikkate alınır:

• Periodontal sağlık,
• Kron-kök oranı,
• Kron-kök morfolojisi,
• Arktaki konum,
• Karşıt okluzyon.

Periodontal Sağlık
HBP için diş desteği değerlendirilirken, klinik ve radyolojik bulgular incelenir. Protezi destekleyecek olan dişler normalden daha fazla strese maruz kalacaklarından, destek dişlerin alveoler kemik desteğinin kalitesi ve miktarı son derece önemlidir. Periodontal dokuları açısından herhangi bir lezyon veya enfeksiyona sahip olması veya zayıf periodontal desteği sonucunda klinik olarak enfeksiyon veya lüksasyon bulguları göstermesi arzu edilmez. Alveol desteği zayıf bir dişi destek olarak kullanmaktansa, diş çekimi sonucu komşu dişten
destek almak daha iyi sonuç verecektir.

Kron-kök Oranı
Kron-kök oranı 1:2 olduğunda, uygun diş desteği ve stabilite elde edilir. Kron boyutu ve kök ile birlikte oluşturduğu açılanma aksiyal kuvvetlerin uygun şekilde dağılımını ve tırnak
konturlarının uygun şekilde yerleşimini sağlar. Kron-kök oranının 1:1 olması destek ve stabilitenin daha az olmasına neden olur. Kron boyutu ve açılanması, kronda değişiklik yapılmadığında, destek dişin aksiyal kuvvetleri uygun şekilde iletmesi açısından bazı problemler ortaya koyacaktır. Kron-kök oranı 2:1 olduğunda ise destek ve stabilite uygun değildir. Kron açılanması ve boyutun kök çevre dokularla olan ilişkisi aksiyal kuvvet iletiminde ciddi problemler yaratır (Şekil 1-26).

Şekil 1-26. Kron-kök oranı. a) 1:2. b) 1:1. c) 2:1. Alveoler kemik 1 no’lu çizgiden 2 no’lu çizgi seviyesine kadar rezorbe olduğunda, kron-kök oranı artar.

Kron-kök Morfolojisi
Silindir şeklindeki ve ince-sivri köklere sahip dişler tork tipi streslere karşı oldukça düşük dirence sahipken, kemik içerisinde geniş kök yüzeyine sahip olan dişler en iyi diş desteği özelliğini sergiler (Şekil 1-27).

Şekil 1-27. Kron-kök morfolojisi. (A) Dişlerin kökleri silindirik veya gittikçe daralan bir yapı sergiledikçe, kuvvetlere karşı dirençleri zayıflar. (B) Kökün kemik içindeki yüzey alanı arttıkça, desteklik potansiyeli artar.

Arktaki Konum

HBP’yi destekleyen dişlerin ark üzerindeki konumları stresleri kabul etmeleri ve zararlı etki oluşturmamaları açısından son derece önemlidir. Herhangi bir nedenle ark dışına çıkmış, sürmesini tamamlamamış veya çeşitli yönlere devrilmiş durumda olan diş desteklerinin proteze gelen kuvvetleri sağlıklı bir şekilde karşılamaları mümkün olmayacağından, mecbur kalınmadıkça tercih edilmemelidir (Şekil 1-28).

Şekil 1-28. Okluzyonun değişmesine neden olan diş migrasyonları.

Bu şekildeki dişlerin protez desteği olarak kullanımları kaçınılmaz olduğunda ise streslerin kontrol edilmesi veya azaltılması amacıyla, planlama kriterleri dikkatle incelenmelidir.

Karşıt Okluzyon
Karşıt okluzyonun tipi ve karşıt çenede yer alan dişlerin sayısı destek olarak kullanılacak olan dişlerin seçimini etkiler. Doğal dentisyona sahip bir bireyde, tam protez kullanan bir hastaya
göre 10 kat daha fazla kapanış kuvveti oluşur. Tam protez karşısında kullanılacak olan bir HBP desteği, doğal dentisyona sahip bireye göre daha az strese maruz kalacaktır. Aynı şekilde
karşılıklı koruyuculu okluzyona sahip bir bireyde okluzyon yükünü kaldıran diş veya dişler daha fazla strese maruz kalacağından, desteklik özelliklerinin iyi değerlendirilmesi gerekir.